Krijgsslachterij

We willen in deze kolommen nog wel eens grappig uit de hoek komen bij oude foto's van Borgerhout. Tijd voor een gortdroog maar gedegen historiestuk. Daar gaan we:

Rond 1850 werd de oude Spaanse omwalling in Antwerpen afgebroken, die lag ongeveer op de plaats van de huidige Leien. Rond 1851-1853 werden er 7 nieuwe fortjes en een lunet (definitie van lunet) rond Antwerpen opgetrokken. Dat was een soort noodoplossing om Antwerpen en de sterk uitdijende randgemeenten (Borgerhout, Berchem) toch wat militaire bescherming te bieden in afwachting van het optrekken van de Brialmontvesting.

Na het voltooien van de grote vestingwerken kregen de kleine fortjes nieuwe functies. De lunet van de foto (die stond aan de Berchemlei, op de plaats van het huidige Waterbouwkundig Laboratorium) werd een zgn. krijgsslachterij of boucherie militaire. Er liep een weg naar toe vanuit de Borsbeekpoort die evenwijdig liep met de vestingen en die eerst Militaire Baan genoemd werd, later Te Boelaerlei en nog later Berchemlei.

In 1893 werden de gronden rond de versterkingen gedeclasseerd, waardoor ze enorm in prijs stegen. Toen het terrein nog een militaire functie had was bebouwing namelijk strikt gereglementeerd. Enkele jaren na de declassering werden de domeinen Te Boelaer en Boekenberg – samen ongeveer 80 hectaren - te koop aangeboden. Tot 1914 lag de krijgsslachterij op het grondgebied van Deurne, waarna het onder burgemeester Karel De Preter aangekocht werd door Borgerhout.

Direct daarna brak de Eerste Wereldoorlog uit. Het Belgisch leger trok zich terug op Antwerpen en om de monden van 130.000 mannen te voeden werd een ontzaglijke hoeveelheid slachtvee bijeengebracht in de buurt van de krijgsslachterij, dat vervolgens het hele Te Boelaerpark kaalvrat.

Na de oorlog heerste er grote woningnood. Alle gebouwen, zowel bestaande woningen als loodsen, en zowel binnen als buiten de vestinggrachten, werden in noodwoningen herschapen. Pas in 1934 werden die afgebroken, in 1937 gevolgd door de gebouwen van de krijgsslachterij, die plaats maakten voor het Waterbouwkundig Laboratorium.

(Mijn samenvatting en bewerking van tekst uit een een ongedateerd artikeltje, vermoedelijk uit 't Vliegerke. Plaatje stond erbij.)