Tax on wheels

Het oorspronkelijke onderschrift bij de bovenste foto luidt: 'Levering nieuwe wagens Borgerhout'. Het is 1975. En het merk van de geleverde voertuigen is Mercedes, daar hoef je geen kenner voor te zijn.

En bij de optelsom Borgerhout + Mercedes kom je al gauw uit bij de Plantin en Moretuslei. De leverancier van dat merk auto's is daar nog altijd gevestigd. De gevel van het pand is wat veranderd sinds 1975, maar nog altijd herkenbaar.

De wagens op de truck waren bestemd voor de taxi-sector. De firma bestaat nog altijd, de geleverde automobielen zullen inmiddels uit de vaart zijn genomen.

bovenste foto via Antwerp-Tax

Pollutie en Moretuslei

Borgerhout staat nog maar eens aan de top. Dit keer in een niet zo'n toffe categorie.

"De hoeveelheid roetdeeltjes die een fietser inhaleert op drukke wegen, zijn nefast voor de gezondheid volgens een studie van Test-Aankoop.

In Antwerpen werden de slechtste resultaten gemeten in de Plantin en Moretuslei, vooral op de kruispunten en onder de bruggen aan de Mercatorstraat en aan de aansluiting met de Singel. De lucht bevatte ook veel zwarte koolstof op de Rooseveltplaats en in grote delen van de Provinciestraat.

“We raden aan om niet de kortste, maar wel de gezondste weg te kiezen”, zegt Simon November van Test-Aankoop." (bron: GvA)

Nadat eerder de bevoegde schepen de fietsers afried om de Turnhoutsebaan te gebruiken (voor hun veiligheid) moeten ze nu dus ook de Plantin en Moretuslei mijden (voor hun gezondheid).

Toch maar met z'n allen in de auto dan?

Gewoonweg functioneel

Omdat het al weer een tijdje geleden is dat het hier over station Antwerpen Oost ging. Dat heeft natuurlijk vooral te maken met het feit dat het al weer een paar jaar gesloten is, en dat er dus helemaal niks gebeurd.

Het station zoals het er nu staat (sinds 1960) is de vervanger van het oude station (1930). Dat was een veel romantischer gebouw.

Wegens het verlengen van de Plantin en Moretuslei (kijk: zo zag die lei er vroeger uit) naar de overzijde van de verhoogde spoorlijn, moest er een brug onder de sporen gebouwd worden en moest het oude stationsgebouw, dat zich bovenaan het baanlichaam bevond, gesloopt worden. Het was trouwens slechts bereikbaar langs een trap die in de helling van het talud was aangebracht.

Het nieuwe gebouw, daarentegen, werd op straatpeil opgetrokken en vertoont op de verdieping slechts een klein verhoogd gedeelte. Omdat in dit geval de oprichting aan de voet van het talud de enig mogelijke oplossing was, heeft men, onafhankelijk van het gebouw, een toren opgericht die zichtbaar is van uit de treinen en die, bovendien(!), de bijzonderheid bezit gewoonweg functioneel te zijn.

Inderdaad, volgende diensten werden er in ondergebracht : een stookplaats met schoorsteen, een goederenlift, een lokaal voor de dienstleider van de exploitatie (ter hoogte van de perrons) en een telefooncentrale.
 
Opmerkenswaardig zijn de zeer moderne opvatting, het gebruik van tal van nieuwe materialen en de kleurenschakeringen (ha!ha!) in de binnenvertrekken.
 
Jammer dat er niemand meer binnenkomt.

(info)

Smart idea

Het parkeerprobleem in Borgerhout intra muros is berucht. Een uur rondrijden om uiteindelijk in pure wanhoop de auto in overtreding achter te laten. Om de volgende ochtend een bon onder de ruitenwisser terug te vinden. Het alternatief is hem op de Ring Singel (bedankt, Pana) te parkeren met kans dat een van de ruiten ingeslagen wordt.

Er is een oplossing! De auto die je op het dak kunt parkeren. Te bezichtigen in de toonzaal van de Mercedes garage op de hoek van de Plantin & Moretuslei en de Eugeen Joorsstraat.  “A smart idea” zouden de Engelsen zeggen.

Venster naar het verleden

Ik hoop dat de originelen van deze foto's nog ergens circuleren want de kwaliteit van de scans uit een boekje zijn eigenlijk te inferieur voor deze blog. Maar goed, wat zien we? De Plantin en Moretuslei, omgeving Bank van Breda. Toen nog niet alles was afgebroken.

Wie goed kijkt ziet nog de gasketels in Berchem op de achtergrond.

uit Borgerhout Zwart op wit (1982), collectie Marleen Peeters

Bankencrisis

 

Het kantoor van de Bank van Breda aan de Plantin en Moretuslei is een markant gebouw. Van de bouw er van postte ik hier vorig jaar een rijtje foto's. Het is misschien een beetje een vergeten feit, maar voor dat kantoor werd een woonblok gesloopt.

 

Het eerste deel verrees ergens in de jaren 1960, het werd uitgebreid in de jaren 1990 en 2005. Niet iedereen was daar even blij mee, zoals blijkt uit het commentaar van een buurtbewoner op de foto hierboven:

 

De Bank van Breda, die doet goei zaken

Hun kantoren zijn weer te klein

En daarvoor moet de buurt dan wijken

Wij zullen weer de dupe zijn

 

De uitbreiding had uiteraard een nummer: BPA 42 (Bijzonder Plan van Aanleg). Bij BPA 42 was het niet de gemeente die de huizen en de gronden opkocht maar de bank zelf. Een soort Publiek Private Samenwerking waarbij het publiek verloor en de 'privé' won.

 

In het boekje Borgerhout Zwart op Wit is er striemende kritiek op de Bank van Breda, die huizen opkocht en ze vervolgens jaren liet leegstaan en verkrotten. Zie illustratie hierboven.

 

uit de collectie van Marleen Peeters

U/67/340

Het probleem met die oude plannen is dat ze niet onder een A4 scanner passen. Foto 3 levert het bewijs. Foto 1 & 2 zijn details. Dit is een plan uit 1967, het Bijzonder Plan van aanleg nr. 17, om precies te zijn. De plaats van handeling is de Plantin en Moretuslei. Het lichtblauw (toepasselijk!) gekleurde gedeelte werd zwembad. Het Ooststation is dan al verplaatst.

De onderste foto is de situatie anno gisteren. Dat was een feestdag, en dus geen filedag.

Plantin en Moretus, I presume?

Deze 16de eeuwse heren kijken naar het verkeer dat onder de brug aan het Ooststation passeert.

Ik denk niet dat ik een prijs zal winnen wanneer ik zeg dat dit Christoffel Plantijn en Jan Moretus zijn.

Hopelijk blijft het werk onbezoedeld.

Gevolg

Stond laatst in de GvA:

Op de Plantin en Moretuslei, tussen de Wilrijkstraat en het tankstation, werden de rechtsafslagstroken verwijderd. Langs beide zijden van de Plantin en Moretuslei is een rijstrook weggenomen om de oversteek korter en veiliger te maken voor voetgangers en fietsers. Het zebrapad is verdwenen, omdat bij een zebrapad aan een drukke verkeersader verkeerslichten verplicht zijn. De rechtsafslagstrook werd omgevormd tot een parkeerplaats voor bussen die leerlingen tot aan het zwembad rijden. De oversteek aan het zwembad is de tweede oversteekplaats op de Plantin en Moretuslei die de Vlaamse overheid aanpakt op vraag van het district. Op het kruispunt met de Kroonstraat wil het bestuur nog een veilige fietsoversteek.

Gevolg is dat veel automobilisten nu de parking van dat appartementsgebouw gebruiken om de file te vermijden en dan de Vandenpeerboomstraat in te rijden. Zo gaan die dingen.

Zetel

Op Facebook bestaat een groep die allerlei oude foto's uit het Antwerpse openbaar maakt, en via dat medium kun je dat dan ook delen. Ik deel deze even met u op deze manier, want deze vind ik wel erg gaaf. Het bijbehorende onderschrift:

"Zetel Groep J.Van Breda & C°, Plantin en Moretuslei 295,Borgerhout. Eerste foto's uit 1968 en vervolgens uitbreidingen in de jaren 1990 en 2005. Vandaag hoofdzetel van Vanbreda Risk & Benefits, Vanbreda International-Cigna."

Een foto vanaf dezelfde plek, maar dan 100 jaar eerder - ten tijde van de Herentalse Vaart - staat HIER.

De hoek met de Montensstraat, zie foto 2, is nu volledig afgebroken en parking.

bron: facebook/Erwin Van Iseghem

Reuzenrad

Enkele weken terug stond er een reuzenrad op het Cogelsplein in Deurne. Het stond gericht op Borgerhout, dus leuk om het district eens vanuit de hoogte te bekijken. Uiteraard zie je onmiddellijk de twee appartementsgebouwen die in een vergeten stukje Borgerhout staan. En waarvan de bewoners eigenlijk veel liever bij Deurne zouden aansluiten. Vreemd dat met de huidige politieke constellatie van stad en districten nog altijd geen grenscorrectie uitgevoerd is.

Aan de overkant van de Ring kan je niet naast de Sint Janskerk kijken. De kerk links ervan is de Heilige Familie aan het Coxplein. En nog verder door zie je Sint Norbertuskerk aan de Dageraadplaats komen piepen. Als je nog meer naar links kijkt, zie je een groot gebouw. Dat is een wooncomplex aan de Plantijn en Moretuslei, net na de brug van het Ooststation. De werf op de voorgrond is de nieuwe parking van het Rivierenhof, de zogenaamde parking Deurne huizekens. Heel vroeger hebben hier hele kleine huisjes gestaan. 

Titel = lied

To the Lighthouse

Het is me pas recent opgevallen, dat vuurtoren-achtige dingetje op de hoek van de Bouwensstraat en de Plantin en Moretuslei.

Café Zeezicht is niet voor niets niet ver af.

(met dank aan Virginia Woolf)

Statieportret

Laatst schreef Erwin hier een stukje over de Ooststatie aan de Plantin en Moretuslei, en dat het er tegenwoordig maar verlaten bij ligt. Daarom nog eentje uit de oude doos, toen het station nog internationaal meetelde en de Moretuslei er nog leeg bij lag.

Nu zijn de rollen omgedraaid: treinen stoppen er niet meer, en het autoverkeer heeft de baan verstopt, het staat aan te schuiven om de Ring of de Singel op te kunnen rijden.

Het waren ooit vooruitstrevende mobiliteitsplannen maar het heeft geleid tot stilstand. Niet dat beleidsmakers daar een les uit trekken. Dat is te veel gevraagd.

Op de achtergrond een gasketel. 

postkaart uit de collectie van postzegelhandel De Beul

From hero to zero

Of voor de classici : Sic transit gloria mundi...

We plengen een traantje voor Antwerpen - Oost. Ooit een internationaal station - zie hier voor het overzicht - maar nu een uithoek in het landelijke spoorwegnetwerk.

Er hangt geen uurregeling meer in de daartoe bestemde kaders en de trap naar de perrons is afgesloten, maar dat valt te begrijpen. Zelfmoorden, treinsurfen en ongevallen, weet u wel.

Ook de arduinen gedenkplaat voor de eerste steen heeft betere tijden gekend en is nu quasi onleesbaar.

Volgens Wikipedia zou er tot eind 2014 voorlopig geen reizigerstreinen meer stoppen, maar 'voorlopig' betekent voor de overheid meestal 'definitief'.  

Foto's : Erwin

Aan een klein stationnetje...

... wordt hard gewroet.

De Plantin en Moretuslei wordt doorgetrokken om verbonden te worden met de Luitenant Lippenslaan.
Zo te zien is een deel van de spoorwegberm afgegraven en is reizigersverkeer quasi onmogelijk.

Het oude station zal weldra tot het verleden behoren.

Bonus: Op de achtergrond de Sint-Norbertuskerk op de Dageraadplaats.

Foto: Felixarchief

Liberté, égalité, mobilité

Laatst las ik een stukje over de mobiliteit van de gemiddelde Vlaming, die - om een afstand vanaf 500 meter te overbruggen - bij voorkeur de auto gebruikt, in plaats van de fiets of het openbaar vervoer. Het openbaar vervoer stond trouwens helemaal op de laatste plaats.

 

Mobiliteit is één van de belangrijke punten van de komende gemeenteraadsverkiezingen, vooral in Antwerpen. Daar wordt een hoop over gezeverd, over het algemeen zonder visie. En ik moest daar even aan denken bij de bovenstaande foto.

 

De Ooststatie aan de Plantin en Moretuslei in 1965. Toen een hagelnieuw gebouw, ik vind het nu een beetje mistroostig. Het oude station had meer charme, maar dat moest wijken voor het autoverkeer dat sindsdien zonder bochten te nemen van de Plantin en Moretuslei naar de Luitenant Lippenslaan kan doorstomen.

 

Mobiliteit in Vlaanderen is de laatste 50 jaar nauwelijks van karakter veranderd, op de foto zie ik een auto, een fiets en geen trein.

 

plaatje uit een onbekend boek, waarschijnlijk Sporen door Antwerpen van Herman Welter, Deurne, 2005

Muddy Waters

Het is al weer een tijdje geleden dat hier nog eens een plaatje van de Herentalse Vaart te zien was. Ik maak dat bij deze goed. Dames en heren: de Herentalse Vaart. Nu Plantin en Moretuslei.

Over de Herentalse Vaart is hier in de loop der jaren al vaker geschreven, dus kortheidshalve verwijs ik naar het label hieronder. Gewoon even klikken en alles staat op een rijtje.

De belangrijkste reden dat ik dit plaatje vandaag post is dan ook dat ik net naar Muddy Waters aan het luisteren was toen ik deze foto tegenkwam. Een mooie samenloop van omstandigheden. Nog nooit van Muddy Waters gehoord? Klik: Mannish Boy

foto uit de collectie van Hendrik Roelandt

Mannen maken plannen

Toen De Bougie in 1956 de doodsteek kreeg na een zoveelste brand, waren de terreinen rijp voor verkaveling.

De Gemeente Borgerhout wou tussen de Bouwensstraat en de Montensstraat een nieuwe straat aanleggen die de Plantin en Moretuslei verbond met de 'bretelle' Langstraat - Van Daelstraat.

Alleen was de Gemeente niet de enige overheid met plannen... Het Rijk had immers ook haar zinnen gezet op het stuk grond tussen de lei en de Bleekhofstraat en trok aan het langste eind.
Hier kwamen de Rijksbasis- en Rijksmiddenschool.

Maar ondertussen had de "Intercommunale Maatschappij van den Linker Scheldeoever" (IMALSO) al wel een plan laten drukken waar die nieuwe straat op stond...

Info: Borgerhout 1958 (eigen collectie), plan IMALSO (eigen collectie)

Spoorwegbrug

De bovenste foto vertrekt vanuit de Vlijtstraat richting de spoorwegbrug over de Plantin en Moretuslei. Toen dat plaatje getrokken werd - ergens in jaren '70? - was dat nog een grauwe betonnen overkapping (dat is het eigenlijk nog), maar tegenwoordig ziet het er wat fleuriger uit. In promotaal: "omgetoverd tot een kleurrijk straatkunstwerk".

Twee kunstenaars lieten zich inspireren door de beroemde Antwerpse 16e eeuwse drukker Christoffel Plantijn en zijn schoonzoon Jan Moretus. Niet toevallig het duo waar de straat naar vernoemd werd.

Filmpje over de inhuldiging via de Gazet van Borgerhout hier.

bovenste foto uit de collectie van Hendrik Roelandt

De kleine man

Op deze foto zijn duidelijk ingrijpende werken aan de gang. Centraal in het beeld loopt een gewoon burgermannetje. Zo'n mannetje dat ooit bezongen werd door Louis Davids: "Dat is de kleine man, de kleine burgerman, Zo'n doodgewone man met een confectiepakkie an". Dat mannetje is waarschijnlijk op weg naar zijn kantoorjob, terwijl rondom hem arbeiders bezig zijn met de overkluizing van de Herentalse Vaart.

Nu is dit de Plantin en Moretuslei. De kleine man op weg naar zijn kantoorjob passeert hier tegenwoordig per automobiel. De foto dateert van het eind van de jaren 1920. Rechtsachter de gebouwen van Den Bougie. Arbeidersbastion.

foto uit de collectie van Hendrik Roelandt