Stille wake

Gisterennamiddag hielden buren uit de omgeving van de Kroon- en Bleekhofstraat een wake voor het 5-jarig fietsertje dat hier dinsdag verongelukte. Het was een schreeuw van immens verdriet voor het verlies van een onschuldig kind. Het was een schreeuw ook van woede om een verkeerssituatie die dodelijk is voor kinderen. Er zijn godverdomme teveel auto’s in deze stad.

Foto: NB

Wederkerende vraag

Een paar dagen geleden postte ik een foto van de Reuzenstoet van 1946, met de vraag in welke straat die foto genomen werd. Het antwoord kwam snel.

Aan deze foto is geen datum gekoppeld, maar ik ga er van uit dat hij behoort tot dezelfde reeks. Maar de vraag blijft dezelfde: waar ergens in Borgerhout werd deze foto genomen?

uit de collectie van A. van Scharen

UPDATE Peter Van Gompel gaat nog maar eens met het antwoord aan de haal: kruispunt Montensstraat/Bleekhofstraat:

Naked, If I Want To

Officiële definitie van dit huis: "Bleekhofstraat nr. 24. Dubbelhuis van vijf traveeën en drie bouwlagen in neoclassicistische stijl, uit 1895 naar ontwerp van E. Van (den ?) Haselkamp. Bepleisterde en beschilderde lijstgevel, geblokte begane grond, doorlopende lijsten, lekdrempels en kordons. Panelenfries en kroonlijst op klossen en uitgelengde bewerkte consoles. Markante centrale travee met erker en bekronend balkon. Rechthoekige vensters in geriemde omlijsting. Dito deur en poort (rechts), laatstgenoemde als toegang tot aansluitend achterliggend magazijn."

Ik heb me ooit laten vertellen dat Phil Bloom hier een tijd gewoond heeft, u weet wel: die mevrouw die als eerste helemaal naakt op de Nederlandse TV verscheen (28 juli 1967). En er is ook een link met de Benidorm Bastards.

Dat is misschien interessantere info dan al dat erfgoed geneuzel.

(titel: ook 1967)

UPDATE historische televee met Phil Bloom op 1 minuut en een beetje

Nature's way

Toen ik van de week in de Bleekhofstraat was vanwege de verdwenen (motor)fietsfabriek heb ik ook meteen maar een plaatje getrokken van het rijtje nummers 60-66. Om de toestand anno nu te vergelijken met die van 1980 (bovenste foto).

In die 34 jaar zijn er 2 bomen gerealiseerd, en is een klassiek Fiat busje weggereden. En er ligt wat sluikstort bij de voorste boom. Dat heb je met natuur, en daarom moet je dat niet willen. Het huidige stadsbestuur heeft dat goed begrepen.

bovenste foto uit het archief van het Agentschap Onroerend Erfgoed, titel = Spirit

Fabrique de cycles et de motos Scaldis

Op deze blog passeerde al eens een Borgerhouts fietsenmerk, Lydia. Maar er was meer: Scaldis bijvoorbeeld. 

Scaldis fietsen en motors werden geproduceerd door Fabrique des Cycles et Motos Scaldis S.A. Anvers van 1913 tot 1919.

Het bedrijf werd in 1889 door Jos van der Wielen opgericht als rijwielfabriek en handel in fietsonderdelen. Hij produceerde vanaf 1913 motorfietsen met Motosacoche- en Zedel-inbouwmotoren. Deze motorfietsen werden ook als bouwpakket aangeboden.

In 1914 verscheen kwam er een 750 cc V-twin. De productie van motorfietsen werd tijdens de Eerste Wereldoorlog niet gestaakt. Er kwamen zelfs nog nieuwe modellen uit. Kort na een verhuizing in 1919 werd de productie van motorfietsen gestaakt, maar de fietsen bleven in productie. (via Wikipedia)

Het oorspronkelijke bedrijfsgebouw staat nog in de Bleekhofstraat, nummer 22.

Die van Onroerend Erfgoed zeggen er dit over: "Nr. 22. Pakhuis-fabriek, vroeger "Fabrique de cycles et de motos Scaldis" (thans overschilderd opschrift), uit begin 20ste eeuw. Achteruitspringend geel bakstenen gebouw op een breukstenen plint; vijf traveeën en twee bouwlagen onder plat dak. Middentravee gemarkeerd door lisenen en gebogen kroonlijstlijn, penanten uitgewerkt als pijlers. Rechthoekige muuropeningen onder ijzeren I-balken met rozetvormige bevestigingsbouten.

Overdekte binnenplaats met omlopende galerij met Art Nouveau-getinte leuning, doorlopende gietijzeren zuilen waarop metalen dakconstructie met koepel.

Achteraan aansluitend dubbelhuis in neoclassicistische stijl onder leien schilddak (nok parallel aan straat), uit de tweede helft van de 19de eeuw. Bepleisterde en beschilderde lijstgevel van vijf traveeën en twee bouwlagen waarvan middentravee afgelijnd door middel van geblokte lisenen. Rechthoekige vensters met geprofileerde lekdrempels."

Ik ben er vanmiddag even gepasseerd om er een foto van te trekken. Jaren geleden ben ik er eens binnen geweest, vanwege een tentoonstelling of zo. Die functie heeft het inmiddels ook niet meer zo te zien.

Terug naar Scaldis, heeft iemand nog zo'n machine in zijn garage staan?

Curb work

Net als in de Verzoeningsstraat zijn er ook in de Bleekhofstraat werken aan de gang, qua update van de voetpaden bedoel ik dan. Vandaar het verbodsbord op de onderste foto. Binnenkort hebben we in Borgerhout de beste voetpaden van 't stad, zoveel is zeker.

Maar daar kwam ik eigenlijk niet voor, het ging mij om een 1:1 foto te maken ten opzichte van het bovenste plaatje.  Toen was er links nog een bouwkundig gat dat inmiddels opgevuld is. Ook zijn er boompjes geplant.

Verderop in de straat - moeilijk te zien, maar toch - Dageraad & Avondschemering en Koffie Vervliet. 

Die schoorsteenpijp op de achtergrond van de bovenste foto, die fascineert me trouwens. Tegenwoordig is die weg. Bij welke fabriek hoorde die?

(titel) bovenste foto uit het archief van het Agentschap Onroerend Erfgoed

Dageraad/avondschemering

Ongeveer bijna precies een jaar geleden trok ik een foto van dit rijtje huizen in de Bleekhofstraat, de nummers 36 - 40 om ongeveer bijna precies te zijn (en ik postte die HIER).

Het witte huis op de voorgrond heet Dageraad (nr. 36) en twee huizen verder staat Avondschemering. Dat stond toen te koop. Het zou al verkocht zijn, voor mensen die nu nog interesse gehad zouden hebben.

Deze foto werd genomen in 1980.

uit het archief van het Agentschap Onroerend Erfgoed

Nieuwwasserij

Hoeveel kleine zelfstandigen zouden er op jaarbasis in Borgerhout bijkomen en verdwijnen? Op de Turnhoutsebaan lijkt het verloop in ieder geval groot.

Dit is een advertentie van een halve eeuw geleden, uit 1961. Ververij-nieuwwasserij Renders-Leduc, niet op de Turnhoutsebaan maar op de hoek van de Kroonstraat en de Bleekhofstraat. Daar waar dat Mariabeeld hangt. Verven en wassen is er nu verleden tijd, tenminste op professionele basis. En dat ondanks de wervende spreuk: "Dank zij onze vakkennis zijn wij ervan overtuigd dat U van onze uitvoering de meeste voldoening zult hebben".

Wandelingen

Op deze blog waren ze al regelmatig te zien, de foto’s van vergeten Borgerhoutse gebouwen, etc. Die stukjes geschiedenis krijgen tot eind september een vaste plaats in het Borgerhoutse straatbeeld. Een groot deel van deze foto’s is ook te ontdekken tijdens de begeleide wandelingen Bougie. Die vinden plaats op donderdagen en zondagen in de maanden augustus, september en oktober.

 

Tijdens de begeleide wandelingen Bougie, loodst een ervaren gids de deelnemers mee doorheen de verrassende geschiedenis van Borgerhout. Eén wandeling duurt ongeveer twee en een half uur (met pauze). Wandelaars gaan op zoek op zoek naar de historische wortels van dit levendige district.
Er zijn wandelingen voor individuele deelnemers en voor groepen (vanaf 10 personen).
Wie graag op eigen houtje een zoektocht doet naar de rijke geschiedenis van Borgerhout, te voet of met de fiets, kan op www.reuzenjaar.be een route downloaden.

 

foto: den Bougie in de Bleekhofstraat

e "printche plakken" hier en daar

Deze foto's vielen van de week zonder veel woorden in mijn mailbox. Op de hoek van de Kroonstraat en de Bleekhofstraat wordt een oude foto op een raam aangebracht. Het beeld op die oude foto is de hoofdingang van de al heel lang geleden verdwenen blekerij. Zie ook hier. Dat ding stond namelijk ongeveer op die plek.

 

Ik heb gehoord dat die oude foto's nog tot oktober in de straten zijn te bewonderen. We hebben dus nog een paar maanden om ze allemaal in beeld te brengen.

 

foto's (waarschijnlijk) door Frank Kesteloot

Of de koffij-veilingen der Borgerhoutsche Handel-Maatschappij

 

Koffie. Onmisbaar onderdeel van het ochtendritueel, samen met sigaret en krant.

Naar aanleiding van mijn stukje over de reclame van Rombouts koffie in de Vandenpeereboomstraat wees Manu mij op de gevelreclame van Vervliet Koffie in de Bleekhofstraat (bovenste foto). En Jos wist daarop de link te leggen met Irène Vervliet (82), een van de oudjes uit de Benidorm Bastards, die tot haar 30e in deze koffiebranderij van haar vader werkte. Irène Vervliet kocht anderhalf jaar geleden het Reuzenhuis aan de Turnhoutsebaan, het eerste gemeentehuis van Borgerhout.

 

Er waren vroeger trouwens nog koffiebranderijen in Borgerhout, bijvoorbeeld in de Kattenberg. En ook tegenwoordig wordt er hier nog in koffie gehandeld, door bijvoorbeeld De Olifant aan het Luitenant Naeyaertplein (onderste foto). Daar moet ook een geschiedenis achter zitten, die hier misschien ooit nog wel eens behandeld zal worden.

 

titel vrij naar Multatuli

 

Ovidius, de Borgerhoutse blogger

Ovidius was een blogger uit het pré-internet tijdperk, en mocht ik hem ooit ontmoeten zou ik hem vragen of hij stukjes wil schrijven voor deze blog over Borgerhout. Gewoon, omdat hij 2000 jaar geleden de moderne geschiedenis van Borgerhout al beschreef:

Ik wil gaan spreken van gedaanten die in nieuwe werden veranderd. Goden leen mij uw adem, want ook u deed mee aan die veranderingen. Leidt ononderbroken mijn lied vanaf het eerste werelduur tot aan mijn tijd.

Op de foto's hierboven - de Bleekhofstraat is dat trouwens - is het eerste werelduur 1980, en mijn tijd gisterenmiddag. Dat is de tijdspanne tussen de opnames. De kleurenfoto's zijn op dezelfde plaats genomen als de zwart/wit foto's, voor alle duidelijkheid.

Gedaanten die in nieuwe werden veranderd, Ovidius wist er alles van.

foto 1 en 3 © Agentschap Onroerend Erfgoed

Te koop: avondschemering

Gezien toen ik door de Bleekhofstraat fietste: drie fraaie enkelhuizen, te weten de nummers 36 tot en met 40. Op de foto is het eigenlijk niet te zien - zelfs als je er voor staat moet je goed kijken - maar het rechtse huis (nummer 36) heeft in het boogveld onder de kroonlijst het opschrift 'avondschemering'. Bij nummer 40 - het witte huis - staat daar 'dageraad'. 'Avondschemering' staat te koop.

Ideaal voor wie op zoek is naar een ietwat eclectische, neoclassicistische woning in Borgerhout. Geen idee wat het kost, maar een goedgevulde geldbuidel lijkt me geen overbodige luxe.

De verwoesting

Gelezen en overgetypt:

"Er was (...) de blekerij van Borgerhout. Zij was in 1699 door een groep rijke Antwerpenaars opgericht op de gronden die eertijds toebehoord hadden aan 'het Goed van Stertinger' of het Steringerhof dat sinds de verwoesting van 1579 niet meer herbouwd was. Die gronden lagen aan de noordzijde van de Herentalse Vaart of de huidige Plantijn en Moretuslei, recht tegenover de Kroonstraat en besloegen een oppervlakte van vier hectaren. De blekerij is blijven bestaan tot aan de eerste wereldoorlog".

De foto's dateren uit 1913, een hele reeks staat onder het label Den Bleek.

tekst:'Borgerhout onder Deurne' door Oscar Verschroeven (1989), foto's uit de collectie van Hendrik Roelandt

Hoofdingang

De hoofdingang van Den Bleek, 1912. Een foto van hetzelfde stukje maar dan van wat verder af was ooit het eerste plaatje van de blekerij dat op deze blog verscheen.

Dit was het zicht recht tegenover de Kroonstraat, op de hoek met de Bleekhofstraat. Op de foto is duidelijk te zien dat de jaren van voorspoed voorbij zijn.

Foto uit de collectie van Hendrik Roelandt.

Zo is het thans!

In 1958 meldde de gemeente Borgerhout trots: "Het gevaarlijke kruispunt Koxplein-Bleekhof-Montensstraat kreeg een nieuwe wegbedekking en verkeerslichten ondervangen het gevaar voor het verkeer... Zo is het thans!..."

Dat 'thans' slaat dan op de onderste foto. Misschien ben ik gek, maar ik zie echt nergens verkeerslichten. Sterker nog, volgens mij staan ze er anno 2010 nog niet. Niet alle dromen komen uit.

Tenslotte, voor wie zich niet kan oriënteren: we kijken richting Plantin en Moretuslei, op de hoek café De Koxvrienden.

Uit Borgerhout 1958, collectie Frank Cavens.

Vuil manieren

Voor de verandering gaan we het vandaag hebben over sluikstort en andere vieze dinges van vroeger, in plaats van over die van tegenwoordig.

De open goot aan de Kroonstraat moest het afvalwater van Den Bleek (foto), gelegen aan het einde van die straat tegen de toenmalige Herentalse Vaart, afvoeren naar de open goot van de Turnhoutsebaan. Geregeld - zeg maar vaak - moest ze uitgediept en van modder worden ontdaan.

In die tijd waren de wegen in Borgerhout voortdurend belemmerd door allerlei huishoudelijk afval, en door het drukke verkeer van en naar de blekerij werd er allerlei troep in de goot geduwd. De open goot van de hoofdstraat mondde uit in de Vuilbeek aan de grens met Antwerpen en moest o.a. het slachtafval van de beenhouwers afvoeren. Het afval bleef zich opstapelen voor de brug omdat tralies het vuil tegenhielden.

De stank schijnt neusverdovend te zijn geweest.

Bron: Borgerhout onder Deurne (1989), door Oscar Verschroeven, foto uit de collectie van Geert Janssens.

À travers les Flandres

Borgerhout, 1912. Dit is Den Bleek, de blekerij die allang verdwenen is. Deze foto werd genomen vlak voor de afbraak.

Let vooral op dat jongetje rechtsvoor met het koetsje en een meisje erin, dat vind ik nou schattig. Speciaal voor hen heeft Den Bleek op deze blog vanaf nu een eigen label. Voor al uw Bleekfoto's: klik HIER.

(foto uit de collectie van Geert Janssens)

Bleyckerije

Een paginagroot artikel in een editie van de Zondagsvriend uit 1937: "De schoonste bleyckerije van Europa te Borgerhout". Het gaat hier natuurlijk over de - toen ook al - verdwenen blekerij op de hoek van de Bleekhofstraat en de Kroonstraat.

Meer foto's en achtergrond over de blekerij hier.

Artikel uit de collectie van Geert Janssens.

The Lady with the Lamp

"In een nis van de hoekwoning Bouwensstraat 2 met de Bleekhofstraat werd in 1950 een voorstelling van Onze-Lieve-Vrouw ten-hemel-opgenomen geplaatst. De natuurstenen sculptuur is van de hand van Marcel Van de Meulebroucke (°1909) en bezit - heel uitzonderlijk voor een Madonna - nogal persoonlijke gelaatstrekken. Maria draagt bovendien een modieus golvend kapsel.

Op de bollende voetplaat is rechts een signatuur en datering aangebracht, vanop de begane grond is de inscriptie slecht ontcijferbaar."

Tekst van De Verbeelding, foto van mezelf.