De romantici

In de reeks: 'Romantische zichten op Borgerhout bij avondlicht': de Ferdinand Berckmansstraat.

Het hoeft niet altijd over sluikstort en zo te gaan.

foto: Marysol Contreras diaz

GAS-straten

Wat kunnen we zeggen?

9 mei is een feestdag, staat als dusdanig aangekondigd op huisvuilkalenders en toch slagen nog veel mensen er in hun huisvuil op de verkeerde dag aan te bieden...

In de Vinçottestraat slaagt men er zelfs in om te sluikstorten aan een boom waar een bordje aanhangt waar op staat hoeveel de boete op sluikstorten is.

Hier staan (slechts) 8 foto's, maar het had het tienvoudige kunnen zijn.

En straks? Straks worden er misschien weer GAS-boetes uitgedeeld en volgt er het geweeklaag van allerhande mensen over hoe onrechtvaardig het toch wel allemaal is.

Hebban olla vogala

Een zeker teken dat de lente in het land is.
Die van 2012, want het nest is vorig jaar gebouwd.

Het wacht waarschijnlijk op nieuwe huurders.

Foto : Erwin - met smartphone

Warm, warmer, heetst

Ik ben eens drie uurtjes weg van mijn woonplek en dan gebeurt er dit: Ontploffing, gevolgd door brand.

Met mij alles in orde, met anderen ook. Alleen die materiële schade...

Foto 1 : GvA
Foto 2 : eigen werk.

Bouwm.

Op de hoek van de Vinçottestraat en de Ferdinand Berckmansstraat staat een huis met een inscriptie. K. Van Looy Bouwm. valt er te lezen. Daaruit leid ik af dat Karel Van Looy de architect was van dit pand, net zoals trouwens van de nummers 53-57 in dezelfde straat (voor volledig: zie lijst).

Ik denk niet dat die kunststof kozijnen indertijd op het oorspronkelijke plan stonden.

Kotsbeu

Gedenken

Deze gedenkplaat hangt in de u ondertussen welbekende appartementsblok op de hoek van de Ferdinand Berckmansstraat en Vinçottestraat. Wie het nog niet kent: Hier, hier en hier.

Daterend uit de vroege jaren '30, was hij in de vroege jaren '90 aan een opfrisbeurt onderhevig.
Die opfrisbeurt werd in 1995 voltooid en dat was een reden om bovenstaande gedenkplaat te bevestigen. Blijkbaar was er ook één of andere architectuurprijs gewonnen.

Alleen voor bewoners zichtbaar, helaas...

Foto: Erwin

Het rustige leven

1980. Niet alleen de straten rond het Krugerplein worden aan een opfrisbeurt onderworpen, ook omliggende straten worden onder handen genomen.

De Ferdinand Berckmansstraat, dwarsstraat tussen de Vinçottestraat en de Generaal Eisenhowerlei, wordt omgetoverd tot een woonerf. Boompjes en bankjes staat er al, de kwebbelende buurtbewoonsters die er later uren op zouden doorbrengen, hebben het comfort ervan nog niet ontdekt.
Tot voor enkele jaren konden auto's er nog wel doorrijden, maar toen werd aan die mogelijkheid paal en perk gesteld. Letterlijk, want er werden houten en ijzeren palen geplaatst om sluipverkeer te beletten.

Foto : © Agentschap Onroerend Erfgoed

Ter informatie

Iemand wou de wereld iets laten weten, maar koos daar niet de meest geschikte plek voor...

Alleen de bewoners van de cul-de-sac in de Ferdinand Berckmansstraat lezen dit - voor zover ze de Nederlandse taal machtig zijn.

Fotograferen doen ze het wel, maar voor de rest wordt er geen aandacht aan geschonken.

Foto: Erwin op 17 maart 2012

Daar is de lente

Passerend door de Ferdinand Berckmansstraat kan je het krieken van de lente zien. De bomen staan er net-niet-net-wel in bloei. 


Ook aan de grote kuis is al begonnen. Het appartementsgebouw op de hoek met de Vinçottestraat waarvan we hier eerder al wat geschiedkundige dingens vertelden, heeft te kampen met betonrot. 


Daar wordt door de huisvestingsmaatschappij dus wat aan gedaan. Vrees dus niet dat er vanalles uit de lucht kan komen vallen als je er passeert, de boel is onder controle. 

Fresh garbage

Je kan er donder op zeggen: Wanneer de vuilniswagens komen, worden de sluikstorters ook actief.

En mag dus elke week één bewoner naar de sluikstortcel bellen om het boeltje te komen ophalen.

Foto's : Erwin (die elke week wel zulke foto's kan nemen). Titel = liedje

Margelle brevetée

IJzergieterij en smederij Van Aerschot uit Herentals is een reus in erfgoedland. Het door August Van Aerschot in 1845 opgerichte familiebedrijf "Forges et Fonderies de la Campine" groeide uit tot de belangrijkste ijzergieterij van de provincie Antwerpen. Ze zijn internationaal vermaard om hun hekken, poorten, kiosken, ijzeren kruisen, lantaarns en bruggen.

August Van Aerschot was liberaal gemeenteraadslid en eerste schepen van Herentals. Deze politieke keuze leverde het bedrijf onder de liberale Belgische regering (tot 1884) veel overheidsopdrachten op. En goede connecties met andere liberale gemeentebesturen zoals in Antwerpen en Borgerhout. De realisaties in Antwerpen zijn te talrijk om op te noemen.

De Borgerhoutse vriendjespolitiek leverde, voor zover bekend, het hekwerk rond het Borgerhoutse gedeelte van Silsburg op, en een resem riooldeksels, -roosters en -kolken. Hoedt u echter voor hoongelach: het zijn niet zomaar putdeksels. Met dit Margelle Brevetée type de 700 won zoon en opvolger Joseph Van Aerschot de gouden medaille op de Wereldtentoonstelling van 1913 in Gent. Een kort toertje met focus op deze thematiek leverde al meteen resultaat op: in de Ferdinand Berckmansstraat kunt u een uitstekend voorbeeld aanschouwen.

Foto van speurder Hans, 12 september 2010.
Info uit COOLS J. 2001: Uit het metaalverleden van Herentals. IJzergieterij en smederij Van Aerschot. Herentals.

Hoekjes en kantjes

Soms krijgt een mens eens een foto waarvan hij zich afvraagt: "Waar is die genomen?"

Dat had ik dus bij deze foto, die mij deed denken aan de geboortedorpen van mijn ouders.

En toch zijn we in Borgerhout: Na wat denkwerk herkent men in de achtergrond de oude gemeenteschool aan de Helmstraat waardoor we weten dat we ons in de Vinçottestraat bevinden.

De straat is nog smaller - niet veel, hoogstens twee meter - en de hoekhuisjes aan de linkerkant vormen nog de inrit van de Verboden Plaats, maar zullen plaats moeten gaan maken voor de sociale woningbouw die de Ferdinand Berckmansstraat zal kenmerken.

Maar dat is hier overduidelijk nog toekomstmuziek...

Tekst: Erwin. Foto: collectie Hendrik Roelandt.

Enkel - dubbel

Een mooi voorbeeld van een dubbelwoning vinden we in de Ferdinand Berckmasstraat 6 en 8.

Mooi symmetrisch ontworpen, dateert deze woning van ergens tijdens het interbellum - of anders van vlak erna.

We schrijven nu wel mooi symmetrisch, maar een Vlaming is niet alleen met een baksteen in de maag geboren. Hij beschikt over een zeldzame vorm van collectief individualisme: wijk van de norm af, maar niet te veel.

En daarom is aan één van de woningen wat veranderd, genoeg om aan mijn ogen pijn te doen.
Maar ja, de gustibus...

Foto: Erwin

Even bellen

De Ferdinand Berckmansstraat rond 2004. Er stond daar toen nog een telefooncel (links, inmiddels verwijderd en net als de ouderwetse telefoonpalen een uitstervend communicatieverschijnsel in het straatbeeld), en er stonden nog geen paaltjes om de straat af te sluiten.

Die staan er nu dus wel, behalve dan dat er recentelijk een uit de grond is gereden (of anderszins verwijderd). Het straatje is nu dus weer geschikt voor sluipverkeer, en dat was juist niet de bedoeling.

Kan iemand de stadsdiensten even bellen?

Foto uit "Wandelzoektocht speuren naar een leefbare stad, wandelboekje Oud-Borgerhout", Argus 2004, collectie Staf Hermans.

Daar op die hoek

Het staat nu wat opgesloten tussen de huizen en je bent er voorbij voor je er acht op slaat, maar het appartementsblok op de hoek van de Ferdinand Berkmansstraat en de Vinçottestraat is best een pareltje van Art Deco. Hier nog in ongerepte staat en wat vervormd door de lens te bewonderen in zwart en wit.

"Massieve baksteenbouw met contrasterend gebruik van natuursteen", zo laten we ons vertellen. De trapzalen zijn versierd met glas-in-loodramen. Mochten er lezers zijn die een appartement betrekken in dit gebouw: wij kijken uit naar een binnenfoto.

Foto uit de collectie van Hendrik Roelandt

Intelligente opmerkingen gebaseerd op de informatie van de inventaris bouwkundig erfgoed

Paal & perk

Langzaam maar zeker wordt er paal en perk gesteld aan de zinloos en de te snel rondrijdende idioten die de buurt onveilig maken. Een overzichtje van de recente blokkades - fototechnisch van boven naar beneden:

Het woonerf in de Ferdinand Berckmansstraat is geknipt, roekeloos inhalen via het voetpad in de Kattenberg is verleden tijd, net als het in verboden richting de Singel opglippen via de Oudstrijdersstraat.

Hoe meer paaltjes, hoe meer vreugd!

Art Deco

Vinçottestraat nummers 49-51, op de hoek met de Ferdinand Berckmansstraat, nummers 1-3. Een flatgebouw van vijf bouwlagen in Art Deco, uit de tweede kwart van de twintigste eeuw. Massieve baksteenbouw met contrasterend gebruik van natuursteen, ondermeer voor de hoger opgaande deurtravee en de sobere decoratieve panelen. Markante balkons en rechthoekige muuropeningen, trapzalen met glas-in-loodramen.

Vanwege smalle straten en volgroeide bomen kreeg ik zo snel geen bevredigend totaalplaatje. Daarom slechts een foto van de genoemde hoger opgaande deurtravee.

Verboden Plaats

Een verdwenen stukje Oud-Borgerhout: de Verboden Plaats. Tegenwoordig is dit de Ferdinand Berckmansstaat, het korte straatje tussen de Vinçottestraat en de Generaal Eisenhowerlei.

Een eerste plan tot opening van deze straat dateert van 1876. "Toegestaan na herhaald verbod aldaar 24 huisjes te bouwen, op 20 januari 1882. Naam in verband met de moeilijkheden bij die bebouwing" (Prims, 1936).

De onteigening werd ingezet in 1910 en in 1914 goedgekeurd, maar pas uitgevoerd in 1925. Traag functionerende stadsdiensten zijn van alle tijden.

De straatnaam werd gewijzigd naar Ferdinand Berckmansstraat bij een besluit van 23 juni 1927, genoemd naar de bouwmeester van de kerk van O. L. V. ter Sneeuw op het Laar.

Ferdinand Berckmans (Antwerpen 1803-1854) wordt gezien als de grondlegger van de "nieuwe gothische bouwkunst in het Antwerpse".

Foto uit de collectie van Yves Lemmens.

(Let op het heiligenbeeldje op de gevel rechts. Rond 1925 waarschijnlijk op een containerpark beland.)