Nemsdael-Krut & Co

Eindelijk zomer! En wie dan op het terras van Bar Leon iets wil gaan drinken zal merken dat ze er sinds kort een nieuw terrasmeubel hebben. Waar ze het vandaan hebben weet ik niet, maar zeker niet van het Groeningerplein. Daar was vroeger nochtans de firma Nemsdael-Krut & Co gevestigd, gespecialiseerd in tuinmeubels en dergelijke.

De firma is al lang verdwenen, en dat is eigenlijk best wel jammer, want dat meubel op de foto had in mijn tuintje niet misstaan.

Natuur & Islam

Aan het voormalige wijkkantoor op het Groeningerplein hangt een affiche die onze aandacht trekt: ‘Natuur & Islam’, een activiteit van ‘Samen voor Natuur’. Omdat nieuwsgierigheid de moeder van de gazettenwinkel is, bellen we aan. De deur wordt opengedaan door Ali El Moussaoui, die eerder hier al eens op deze pagina’s passeerden. Maar Ali werkt ook voor Samenlevingsopbouw Antwerpen Stad vzw en heeft hier zijn bureautje.

“Natuur & Islam? Dat is helemaal niet zo’n vreemde combinatie,” zegt de opbouwwerker: “De Koran leert ons waarom we het moeten opnemen voor de natuur en milieu.” Toch waren moslims de voorbije jaren niet zichtbaar in het debat over natuur en milieu. Ali weet hoe dat komt: “De eerste migranten uit moslimlanden hadden duidelijk andere kopzorgen. Ook hun kinderen en kleinkinderen moeten vaak nog onnodig veel energie steken in het vinden van een goede opleiding, baan en woning. Maar ze zijn meer ontvankelijker voor het thema milieu. Ze moeten dan wel de weg naar de milieuorganisaties vinden. Dat zou misschien met dit nieuwe initiatief kunnen.”

En wie is die organisator ‘Samen voor Natuur’? Ook dat weet Ali te vertellen: "Een aantal verenigingen sloegen de handen in elkaar: Antwerpen Aan ‘t Woord, Red de Voorkempen, Natuurpunt, Free Hands, stichting Communicatie in Beeld, Green Deen en De-Koepel moskee/Belgisch Islamitisch Centrum. Ze opereren onder de naam 'Samen voor natuur' en richten uiteenlopende activiteiten in." 

Op maandag 1 februari om 19.30 staat dus de infoavond ‘Natuur & Islam’ op het programma. Sprekers zijn imam Mohad El Sghiar van De Koepelmoskee en professor Roeland Samson van de Universiteit van Antwerpen. Plaats: Universiteit, Rodestraat 14, Antwerpen. Lokaal R001.

Herlevend verleden

Terug naar oude tijden op het Groeningerplein, niet alleen via de oude postkaart hierboven - zo zag het er vroeger uit - maar ook via een hedendaags initiatief. Maar eerst over vroeger, over de Borgerhoutse melkhandel.

Zo was er in de Groenstraat nog tot niet eens zo heel lang geleden een echte melkboer, en laten we Bruyndonckx op het Koxplein niet vergeten.

Maar na het verdwijnen van die melkmannen sinds de jaren zestig en zeventig rijden er geen melkauto's meer door de Borgerhoutse straten. De 28-jarige Wendy Dekkers heeft daar sinds vorige week verandering in gebracht. Voortaan toert de melkboerin elke donderdag- en vrijdagvoormiddag met haar Melkauto vanuit Zoersel naar Antwerpen.

Op vrijdag staat ze met haar verse melk op het Groeningerplein, vanaf 09.30. Meer info? Website!

(onderste foto via hun facebookpagina, gisteren op het plein)

Besten

Een kaartje uit 1962, gericht aan de heer Van Besten, Groeningerplein 22. Dat adres was makkelijk te vinden (zie foto), maar dat kaartje leverde meer moeilijkheden op. Het zal wel iets van reclame geweest zijn, maar zelfs de Grote Zoekmachine maakte me niet veel wijzer over Victor Kairis uit Verviers.

Iemand?

De drei pleintjes

Na al die heisa rond het Moorkensplein (het-plein-dat-een-park-zou-willen-worden-maar-dat-niet mag) heb ik even een rondje gemaakt langs wat andere Borgerhoutse pleintjes. Van boven naar beneden: het Jan Borluutplein, het Groeningerplein en het Terlooplein.

Geef toe: wat meer groene ruimte zou geen overbodige luxe zijn.

't Stedelijk

Aan het raam van het stedelijk wijkkantoor aan het Groeningerplein hangt een foto van diezelfde plek toen dat nog een bepaalde grandeur uitstraalde. Die uitstraling is nu wel een beetje verdwenen. Maar dat heeft meer met oorlogsschade te maken dan met schuldig verzuim van de overheid.

Ik had het er ooit al eerder over. Dezelfde foto + achtergrond staat HIER.

Studebaker

Herinnert u zich de Borgerhoutse trolleybus nog? De auto hierboven is geen trolleybus maar een gewone. Blijkbaar was er tussen 1948 en 1958 een vaste buslijn tussen het Groeningerplein en het Zuidstation. Verder weet ik er niks van en hoop ik op een stukje publieksparticipatie.

Toch nog even over het merk: het zou een Studebaker zijn (wiki), een Amerikaans merk waarvan ik niet wist dat ze ook ooit bussen gemaakt hebben.

foto via Zone 01, met dank aan Johan Buytaert

Streets of your town

Er zijn al een tijdje nieuwe straten in Borgerhout. Niet de geasfalteerde variant, maar iets totaal anders.

De Stad Antwerpen heeft - in haar oneindige wijsheid - besloten om in wijken met sociale woningen zogenaamde sorteerstraten te plaatsen. De eerste in Borgerhout werd in 2006 ingeplant op het Groeningerplein (foto 1).
Bijna 5 jaar later volgde de Fonteinstraat ( foto 2 en 3). Bedoeling van een sorteerstraat is dat de bewoners in principe elke dag hun huisvuil kwijt kunnen en dus niet de wekelijkse ophaalbeurt moeten afwachten. Sluikstorten zou op deze manier moeten tegengegaan.

We zullen zien, zei de blinde...Titel is wederom liedje

Info : Websites Stad Antwerpen, De Standaard en Gazet van Antwerpen
Foto's : 1 = Ergens op het Internet ; 2 en 3 = eigen werk.

Café Den Eemmer

Op de achterkant van de bovenste foto staat: 'Groeningerplein, tussen Kistemaeckersstraat & Ooievaarstraat, café'.

Dat moet welhaast het café zijn dat daar tegenwoordig te koop staat, café Den Eemmer. Strikt genomen ligt dat trouwens nog in de Van Montfortstraat.

In de gloriejaren zou het café De Leren Emmer zijn geweest (of een spellingsvariant daarop). Den Eemmer is nu dus gesloten, en is wellicht nog bekend van een incident met allochtone jongeren in 2009 (Het Nieuwsblad).

Jammer genoeg ontbreekt meer informatie over de bovenste foto. Wanneer is die genomen en wie is die man?

bovenste foto uit de collectie van Miguel Duro Gonzalez

Eggeplein

Bij mensen die wel eens een potje biljart spelen zal de naam Thissen waarschijnlijk een belletje doen rinkelen, als fabrikant van biljarttafels en de bijbehorende accessoires namelijk.

De fabriek 'Biljarts Thissen-Slegers' werd opgericht in 1898 en bevond zich lang op de hoek Kerkstraat/Carnotstraat, randje Borgerhout. (externe link naar de geschiedenis van de firma hier)

Hierboven een advertentie die ik (gokje) dateer op 1927. Er wordt gerefereerd aan een Borgerhouts café waar je op zo'n excellente tafel van Thissen kon spelen, lokaal 'De Welkom' aan het Eggeplein.

Het Eggeplein? In Borgerhout? De Eggestraat bestaat wel (in 2060, net over de grens) en die komt ongeveer uit bij het Groeningerplein. Mijn theorie: Eggeplein = Groeningerplein.

Plaatje uit de collectie van Staf Hermans

Hang- en sluitwerk

Gezien in de Sint Lucasstraat, en indertijd vervaardigd door Fr. Claessens van het Groeningerplein: een fraai stukje deur.

Let er trouwens weer goed op, op uw hang- en sluitwerk. Ze zeggen dat er weer druk wordt ingebroken de laatste tijd.

Wittingerplein

Het Groeningerplein in de sneeuw, een winter of wat geleden. Om alvast in de stemming te komen voor de winter die er aan zit te komen.

Foto's: David Michiels.

Hangende tuintjes

Borgerhout kon niet echt een groene gemeente genoemd worden, toch niet het intramuros-gedeelte.

Er werden wel pogingen daartoe ondernomen, zoals bovenstaande foto uit Het Nieuwsblad van 20 juni 1974 toont.

"Bij wijze van proef werd op het Groeningerplein te Borgerhout een sierlijke bloemenhanger geplaatst, met teilen gevuld met rankgeraniums. Om dit versieringselement zoveel mogelijk te vrijwaren van vandalen werden de bloemen bevestigd in lussen die buiten het armbereik vallen [...]"

Een beetje de hangende tuintjes van Borgerhout dus.
Maar zoals u hier al kon zien, stonden er in de Belle Epoque al knoerten van bomen.

Soms is vooruitgang ook een beetje achteruit gaan.

Foto en info : Het Nieuwsblad

Place De Groningue

Het Groeningerplein, rond de vorige eeuwwisseling.
Het is een mooie dag. Ideaal om de paarden nog eens van stal te halen. Het leven gaat z'n zorgeloze gangetje.

Maar wie goed luistert, hoort de onheilstijder.
'Hoed u voor wat komen gaat!'

Vergeten verleden

Borgerhout was vroeger een zwaar katholieke en Vlaemschgezinde gemeente. Op dat vlak is er gelukkig veel veranderd. Het godsdienstige gedeelte is nog goed merkbaar in het straatbeeld (kerken, heiligenbeelden), het nationalistische is iets minder herkenbaar. De nadruk van dat laatste lag vooral op een overdreven aandacht voor de Guldensporenslag van 11 juli 1302, tot op heden overigens nog altijd het laatste roemruchte wapenfeit der Vlaemingen.

Wij zagen al eerder een Jan Breydel in de Kroonstraat, en deze week waren we ook even in de Guldensporenstraat. Er zijn meer straatnamen aan die slag gewijd, maar veel mensen zullen die wellicht niet meer direct herkennen. Zo hebben we hier bijvoorbeeld ook nog de Zwarte Leeuwstraat, de Kortrijkstraat, de Bijlstraat, de Goedendagstraat en het Groeningerplein. Voor wie zijn vaderlandse geschiedenis niet meer helder voor ogen heeft: op de Groeninger Kouter bij Kortrijk werd indertijd met bijl en goedendag (een instrument om iemand de kop mee in te kloppen, dus) korte metten gemaakt met alles wat Franstalig was. "Wat Walsch is, valsch is, sla dood!", u weet wel.

Ter illustratie bij deze korte historische opfrissing twee foto's van het Groeningerplein. Toen en nu, waarbij u er rekening mee moet houden dat de nu foto genomen werd in 1995.

Foto's: Yves Lemmens.

Nostalgia In Times Square

Het Groeningerplein in volle glorie. Dus voor het dubbele bombardement aan het eind van de Tweede Wereldoorlog, en voor de overstroming enkele tientallen jaren later.

De karakteristieke telefoonpaal is ook hier aanwezig, net als in de Van Geertstraat en op het Krugerplein. Wat mij betreft hadden ze een van die palen mogen laten staan uit nostalgische overwegingen.

Maar mij is niks gevraagd, en de tijd draai je niet terug. We doen het dus maar met de foto's.

Renault 16?

Het Groeningerplein in nattere tijden.

Een exacte datum durven we er niet op plakken.

Onze directeur -die zich meer en meer tot autokenner ontpopt- waagt zich wel aan gokje.

Hij meent een Renault 16 te herkennen. Die werd eind jaren '60 ontworpen.

Misschien bevinden we ons in de vroege jaren '70?

Uit de collectie van Frank Cavens

Gründlich

Het is algemeen bekend dat Duitsers houden van een grondige aanpak. Een mooi voorbeeld uit de Tweede Wereldoorlog:

Op 1 januari 1945 viel er een Duitse V-bom op het Groeningerplein (45 doden, 32 ernstig gewonden, 22 huizen volledig vernield, 54 ernstig en meer dan 200 licht beschadigd). 8 Dagen later, op 9 januari 1945, deden ze het nog eens dunnetjes over op hetzelfde plein. Deze tweede bom kostte het leven aan 25 personen, 1 persoon werd vermist.

Op de bovenste foto het Groeningerplein in haar oude glorie. Daaronder hetzelfde plein, vastgelegd in 1995.

Bovenste plaatje van Jeanneke Vannuten, onderste van Yves Lemmens. Cijfermateriaal uit "V-Bommen Op Antwerpen" (1984) van Jos Cels.