Kiel

Deze keer geen hoogwaardigheidsbekleders op het bordes van het districtshuis van Borgerhout. Boeren (of althans mensen verkleed als) tonen zich van hun beste kant. Voorzeker hebben ze in een stoet het landschapsleven van de vorige eeuw geëvoceerd.

Foto uit de collectie van Hendrik Roelandt.

UPDATE DOOR HANS 01.09: Zoals ik al in een reactie hieronder aangaf meen ik de accordeonspeler rechts te herkennen. Ik voeg even een fotootje toe (uit de heruitgave uit 2007 van Pol Heyn's 'Volksliederen' uit 1941): is dat dezelfde of niet?

Wat een leven!

We zijn net terug van de zomerbar aan het Moorkensplein, hebben plannen voor het feest op het Koxplein over twee weken, en dan komt er nog een tussendoor: feest op het Laar volgend weekend.

En dan hebben we het nog niet eens over de officiële programmering van de Borgerhoutse septemberfeesten.

Wat een leven!

De wet van de remmende voorsprong

Een foto bij een krantenbericht over de verbreding van de Helmstraat (onbekend uit welke krant of van wanneer).

Oorspronkelijk onderschrift: "Een gezicht van op de Turnhoutsebaan. De verbreding loopt slechts tot aan de Groenstraat. Om de groeiende verkeersdrukte op te vangen moet heel de Helmstraat op die breedte komen."
De huizenrij links is voor zover het oog op deze foto reikt inderdaad afgebroken, maar een eindje verder is men daar mee gestopt.

In het verbrede deel werden later verkeersremmende maatregelen getroffen.

Om de groeiende verkeersdrukte op te vangen.

Foto uit de collectie van Hendrik Roelandt.

Martougin: de rondleiding (4)

Onze rondleiding door de chocoladefabriek van Martougin werd even onderbroken voor een reclameboodschap, maar nu kunnen we weer verder. We zagen daarjuist de zware jongens en gaan nu naar de lieftallige dames.

Zijn ze niet om op te eten?

Foto's uit de collectie van Frank Dekens.

Bikschote

Bikschote is een dorpje in de provincie West-Vlaanderen en een deelgemeente van Langemark-Poelkapelle. In Borgerhout is er een Bikschotelaan, en het lijkt een beetje vreemd om hier een straat te noemen naar een gehucht waar ongeveer nul procent van de Borgerhoutenaren ooit is geweest.

De naamgeving heeft iets te maken met de ellende in de Eerste Wereldoorlog, uit een soort van dankbaarheid dat Bikschote met de grond gelijk werd gemaakt en niet Borgerhout (Prims, 1936: Oorspronkelijk op Berchem. Aangevraagd door maatschappij Berchem-Uitbreiding en geopend bij K.B. 29 febr. 1923. Bixschoote op den weg Ieperen-Diksmude werd geheel vernield in den oorlog 1914-1918).

Borgerhout zelf maakte de Bikschotelaan intussen behoorlijk gelijk, zoals te zien is op deze foto's (bovenste uit 1957, onderste uit 1958).

Foto's uit Borgerhout 1958, collectie Frank Cavens.

Jules Van Beylen

Het Zuid in Antwerpen werd verkaveld en voor een groot stuk volgebouwd in het laatste kwart van de 19de eeuw. Bouwmeesters, architecten, meester-metselaars en aannemers dienden vlijtig bouwaanvragen in. Bij het doornemen van die documenten is een eerste voorzichtige conclusie dat het vooral "ter stede" gevestigde heren waren die de straten daar vorm gaven. Ook een aantal Borgerhoutse aannemers passeren de revue. Jules Van Beylen bijvoorbeeld: "Entrepreneur - Moulurerie, Charpenterie, Meubles riches, Ornaments en toute matière - Rue du Canal, 35, Borgerhout".

Vaartstraat zegt u? Deze straat werd geopend in 1860 op het Borgerhoutsch Veld en werd genoemd naar de Herentalse Vaart waarop ze uitliep. Later werd ze samen met de Fabriekstraat (cf. de bougiefabriek De Roubaix-Oedenkoven) Eugeen Joorsstraat genoemd, ter ere van de kunstschilder.

Door de samenvoeging van beide straten zijn de huisnummers gewijzigd. Niet meer snel snel te achterhalen waar aannemer Van Beylen in 1897 zijn zaak had.

Afbeelding: scan uit Bouwen door de Eeuwen Heen 3nd, p. 182: Detail uit A. Stappaers, Nouveau plan monumental de la ville d'Anvers, ca. 1900.
Info over de straat: Fl. Prims, Geschiedenis van Borgerhout, 1936.
Stadsarchief Antwerpen, Bouwdossiers, 1897 # 1193.

Madam Fortuna/In het Moleken

In het Moleken was een winkel op de hoek van het Koxplein. Tegenwoordig is het een gewoon woonhuis. Op de achtergrond de Kerk van de Heilige Familie en een rokende schoorsteen van den Bougie.

Binnenkort (11 en 12 september) geeft Madam Fortuna trouwens een feest op het Koxplein. Muziek, eten en drinken en dat alles naar verluidt ook nog aan democratische prijzen. Voor meer informatie (waarschuwing: flashy website!) klik hier.

Foto uit de collectie van Hendrik Roelandt.

Het verhaal van de tango (deel 3)

Vorige week deel 2. In dit laatste deel laat ik me helemaal gaan met maar liefst zes foto's. Publiek, de band Cimarrón, de afbraak... Het loopt snel op (en af).













Foto's © Kurt Augustyns

Hoe het groeide en bloeide of, De eeuwig durende werken aan de Turnhoutsebaan (4)

Wat voorafging: Over een periode van ongeveer 90 jaar wordt de Turnhoutsebaan verbreed en heraangelegd. Dat gebeurt evenwel niet altijd logisch en weldoordacht...

Eind 1998 zijn de meer dan twee jaar eerder begonnen herprofileringswerken aan de Turnhoutsebaan beëindigd. Een feestelijke inhuldiging dringt zich op en die vindt uiteindelijk plaats op 19 december 1998. De kuisvrouw op foto 1 - gezien richting Carnotstraat - is ten andere deel van deze feestelijkheden.

Maar...er is een maar. Het vrije bus- en tramgedeelte is aangelegd met klinkers en, zoals het kleinste kind weet, is dit niet het meest geschikte wegdek voor een gewestweg die per uur 47 bussen in één richting krijgt te verwerken. Helaas was er geen klein kind tewerkgesteld bij de Vlaamse Gemeenschap.

Resultaat: Nog geen jaar later begonnen de eerste stukken te verzakken en moest er weer worden gewerkt. De klinkers werden vervangen door asfalt, een materiaal dat meer gewicht kan verdragen, maar dan weer andere nadelen heeft.
Foto 2 toont de werken ter hoogte van de Stenenbrug, een gedeelte dat gemakshalve ineens werd aangepakt.

Omstreeks 2002 was alles uiteindelijk in orde...Of toch niet?

Tekst en informatie: Het brein van Erwin, dat misschien een chronologische steek heeft laten vallen.
Foto's en bijkomende informatie: Alex Krakowsky

Apropoo

Het is de periode van de gevelveranderingen, deze is subtieler maar ze is er. Kijk maar.

Uw mobiele dienaar

Jubelfeest 1926 (14, een nieuw begin)

De burelen van de redactie liggen op dit moment vol met foto's van een onbekende processie. Wellicht zijn dit foto's van de jubelstoet van 1926: exacte feiten ontbreken. Er zijn in ieder geval genoeg redenen om aan te nemen dat ik de afgesloten reeks mag herbeginnen.

Hier drie foto's die volgens mij genomen zijn in de Bothastraat. Zie daarvoor de huisjes rechts en vergelijk die met deze en deze. De foto's zijn genomen vanaf de Turnhoutsebaan.

U kunt zich dus voorbereiden op nog eens een hele reeks marcherende engelen: "Lord, how I want to be in that number/When the saints go marching in"

Foto's uit de collectie van Leen Ooms

De deur

Er zal ongetwijfeld een goede reden geweest zijn om deze poort te laten staan. Stedenbouw? Subsidies? Erfgoedwaarde? Twijfelachtig. Het is en blijft een olijk zicht.

Op het Laar

Oude foto's met een onbekende achtergrond zijn eigenlijk de leukste om iets over te schrijven omdat je niet gehinderd wordt door hinderlijk historisch feitenmateriaal.

Hier het enige harde - en bij mij bekende - feit over deze foto: ze is genomen op het Laar. De gaslantaarn links hoorde bij het standbeeld van generaal Carnot.

Voor de rest is het gokken. Het jaartal is onbekend, qua mode zal het de jaren twintig of dertig zijn. Ook onbekend: het waarom van de foto. De gezichten zijn gekeerd naar de kerk, ik vermoed daarom een religieus dinges.

Verder: het raadselachtig gegoochel met de stoelen. Sommigen zitten erop, anderen staan erachter. De meneer linksvoor legt er zijn been op te rusten. Waarschijnlijk zijn we op een kerkelijk moment gekomen waarop iedereen moet gaan staan, behalve de kreupelen en gewonden.

Op de voorste rij (midden) een aantal mannen met een soort van uniform. En daarom doe ik een gokje: we zijn hier bij de begrafenis van de drie brandweerlieden, omgekomen op 22 juli 1934 tijdens de brand in den Bougie.

Maar misschien dus ook helemaal niet. Als u het beter weet hoor ik het graag.

Foto uit de collectie van Leen Ooms.

Suburbia

We hadden het hier al eerder over de cottagestijl, en in Borgerhout is de Joos Robijnslei wel zo'n beetje kampioen qua cottagerie. De straat werd door de gemeente Deurne geopend in 1911, maar hoort voor het grootste deel sinds 1914 bij Borgerhout.

We zien veel decoratieve baksteenbouw uit de jaren twintig, met contrasterende materialen, verspringende gevellijnen, erkers, topgevels etc, en doordat de straat maar aan één kant bebouwd is (aan de overzijde ligt het Te Boelaerpark) vormt het een fraai staaltje landelijke-architectuur-in-stedelijke-context.

Op de bovenste foto het Art Deco-getinte nummer 20, daaronder een straatbeeld uit de jaren tachtig. Nummer 20 is daar het derde huis van rechts.

Bovenste foto: Jef Neefs, de onderste uit Bouwen door de eeuwen heen, deel 3nd.

Sesam, open u

Hoog en laagwaardigheidsbekleders van de kerkelijke stand schrijden over het Laar, ze zijn in hun nopjes. De oude kerk is weg, een nieuwe is verschenen. De dag om in de wijden is aangebroken. In de naam van de Vader, de zoon en ongetwijfeld ook Onze Lieve Vrouw ter Sneeuw.

Multiculti

Martougin, de bekende chocoladefabrikant in Borgerhout, liep met zijn producten duidelijk vooruit op de multiculturele samenleving.

Uit de collectie van Hendrik Roelandt.

Na de reuzin

Nu de reuzin en haar duiker de stad verlaten hebben kunnen we ons gaan opmaken voor de jaarlijkse komst van de Borgerhoutse reuzen, 18 september a.s.

Om alvast in de stemming te komen presenteren we nog maar eens een nostalgisch plaatje. De reuzenstoet is hier te zien op de hoek van de Turnhoutsebaan en de Helmstraat, aan de boekdrukkerij van H. Janssens. Wie goed kijkt ziet op de zijgevel een affiche die de stoet aankondigt.

Bij de verbreding van de Turnhoutsebaan is het hoekpand gesneuveld. Op ongeveer dezelfde plek vestigde zich later de bij oude Borgerhoutenaren nog gekende winkel van Cassiers.

Terug naar de reuzen: de stoet werd toen voorafgegaan door gendarmerie te paard, tegenwoordig wordt ze begeleid door zwaantjes.

Foto uit Oud-Borgerhout in oude prentkaarten, collectie Frank Cavens.

Juul

In het beroemde blauwe huis in de Mertensstraat is een nieuwe Krugerparkenaar gearriveerd. Veerle en onze Jan hebben een zoon op de wereld gezet, en hij heet Juul.

Onze felicitaties aan de kersverse ouders en een hartelijk welkom aan Juul op dees' aard'. Zijn eerste blogstukje zien we met belangstelling tegemoet.

Foto uit "Wandelzoektocht speuren naar een leefbare stad, wandelboekje Oud-Borgerhout", Argus 2004, collectie Staf Hermans.

Septemberfeesten 1944

Deze week viel het programma van de Borgerhoutse Septemberfeesten in de bus. Want september is traditiegetrouw een feestmaand in Borgerhout.

In september 1944 was het ook feest. Hierboven een foto van het resultaat van een botsing tussen vertrekkende en arriverende feestgangers. Op de voorgrond de resten van een Duitse kolonne.

De foto is genomen bij het Foorplein/Turnhoutse Poort, om de herkenbaarheid te bevorderen daaronder een plaatje van de aktuele situatie.

Uit: Antwerpen 1944, de bevrijder bespied (2008).

Verdopen

Geacht College van Burgemeester en Schepenen,

Met dit schrijven wil ik u verzoeken na te denken over mijn voorstel de Delareystraat te verdopen tot Delakeistraat. Dit omwille van de in deze straat zeer populaire, exotische variant van de gekende, maar in grote delen van ons land met uitsterven bedreigde volkssport "trou-madame".

In bijlage enkele treffende illustraties. Steeds bereid tot meer toelichtingen.

Hopende op een positief antwoord,

Groet ik u.

Fotomateriaal verzameld tijdens het hoogseizoen, tweede helft van augustus 2010, P. Casman en H. Hoosemans.

Closing Time

Aan de naam van een café is soms af te lezen waar je het moet zoeken, net zoals in dit geval met café Stenenbrug. Echte Borgerhoutenaren zouden het ook wel hebben kunnen vinden door de omgeving goed te bekijken. Op de achtergrond is twee keer een puntje van de kerk van de Missionarissen van het Heilig Hart te zien. En op de onderste foto heel duidelijk de hoek met de Te Boelaerlei en links de vier monumentale panden aan de Herentalsebaan.

De bovenste foto is ook te vinden in het boekje Borgerhout in oude prentkaarten. Daar wordt beweerd dat de foto genomen zou zijn in 1913. Dat geloof ik niet, die vrachtauto rechts is duidelijk een type uit de jaren '30. Waarschijnlijk is het een plaatje van vlak voor de afbraak. Die afbraak is te zien op de onderste foto, ergens rond 1939.

Het verhaal van de tango (deel 2)

Vorige week deel 1. Deze week toon ik hoe tangodansers me steeds te snel af zijn en uit het beeld glippen...









Volgende week de finale! Foto's © Kurt Augustyns

Aan de deuren van een (gesloten) doplokaal...

Wie heeft het nog moeten doen, gaan stempelen/doppen?

De kans is groot dat men - indien men intra-muros woonde - in de Mellaertsstraat 18-20 (foto's 1 en 2) diende te zijn. Caveat lector: In 1951 was hier op dit adres wijn- en likeurhandel Bal en Co opv. Myncke gevestigd.

In mijn tijd als werkloze diende men maar 2 maal per maand te komen.
In 1961 werd een werkloze elke dag op de stempelcontrole verwacht.
Deze controle gebeurde in de Schoenstraat 69 (foto 3).
Denuo caveat lector: Ook dit is niet noodzakelijk hetzelfde gebouw.

Op foto 2 kan men trouwens nog een restant van de stempelregeling zien hangen.
Wat betreft het gebouw in de Mellaertsstraat: Nadat de stempelcontrole werd afgeschaft, graveerde men hier fietsen. Ook dat gebeurt inmiddels ergens anders...als het nog gebeurt.

Foto's en speurwerk: Erwin. Info: Borgerhout 1961.

Woonkantoor

Jeugdige en minder jeugdige verbouwers zullen het wel kennen, het woonkantoor. Aan de Stenen brug (extra muros) kan je terecht voor algemeen woonadvies, de aanvraag van premies, koop of bouwadvies, de ondersteuning van renovatie en saneringsprojecten.

Als je dus ooit eens iets aan -ik zeg maar wat- de uitstraling van je voorgevel wil doen, dan weten deze mensen raad. Je vindt meer informatie op de website van de stad en wel hierzo.

Zomerbar

Het is natuurlijk heeeeeeelemaal aan de andere kant van de Turnhoutsebaan. En er is niet zoveel gras als in ons Krugerpark. Evenmin is de toren van het districtshuis te vergelijken met de Peperbustoren.

Maar kom.

Ik maak volgende week de oversteek naar het Moorkensplein. De Borgerhoutse Zomerbar lonkt.

Wie gaat er mee?

Meer info op facebook.

MoNUment

In het kader van de scholendans beweegt er wat in de driehoek Generaal De Wet - Lening - Vinçottestraat. De grootste werken gebeuren achter de gevels, de speelplaats(en) werden opgebroken, de klaslokalen vernieuwd maar ook aan de gevels is inmiddels gewerkt. Kijkt ende vergelijkt.

Gezwam (2)

"Wonderbare Verschijning van een Maria Beeld aan den stam van eenen boom ten huizen: Hooge Weg 84-86 Borgerhout"

Precies 100 jaar geleden (in 1910, voor de duidelijkheid) verscheen Onze Lieve Vrouw in de vorm van een paddestoel - of andersom - aan de Hogeweg. Kortheidshalve verwijs ik u naar een eerdere bijdrage over dit merkwaardige mirakel: verschijn!

Vertoefparkje

Aan de uitgebreide ontstaansgeschiedenis van de Reizigersstraat door Erwin heb ik natuurlijk niets toe te voegen, behalve misschien deze foto van het parkje in de genoemde straat.

Of heet zoiets tegenwoordig een vertoefplekje?

Foto: David Michiels